Sedef, cilt hücrelerinin olması gerekenden daha hızlı çoğalarak cilt üzerinde kızarık, ufak kabarık bir alan üstüne beyaz, parlak, kalın ve kuru kepeklenmelerin görüldüğü bir cilt hastalığıdır.

Sedef Nedir?

Bir cilt hastalığı olan sedef kroniktir ve henüz tedavisi yoktur. Kişinin vücudunun normalden 2-3 kat hızlı kendisini yenilemesi ile ortaya çıkan otoimmün bir cilt hastalığıdır. Tıpta psoriasis adı verilen sedef hastalığı genelde 30’lu yaşlarda ortaya çıksa da her yaşta görülebilen bir cilt hastalığıdır. Sedef hastalığına sahip kişilerin derisi birkaç gün gibi kısa bir sürede kendini yenileyebilir. Bu durum normal insanlarda ortalama 30 gündür.

Sedef hastalarında bağışıklık sisteminde bulunan T lenfosit hücreleri cilt yüzeyinde birikerek deri oluşumunu sağlayan hücrelerin hızla çoğalıp yok olmasını hızlandırır. Sedef hastası kişilerde cilt hücrelerinin hızla çoğalıp ölmesi sonucunda derilerinde kırmızı kabarcıklar üzerinde hastalığa bağlı tabaka oluşur. Oluşan tabaka sedef renginde pullar ve kabuklar meydana getirir. Sedef hastalığına sahip kişiler sedefin olduğu bölgede ağrı ve kaşıntı yaşayabilirler. Dünya üzerinde sedef hastalığına sahip kişilerin oranı %1 ila %3 arasındadır. Bu oran kadın erkek arasında farklılık göstermez. Sedef hastalığı vücudun en çok kafa derisi, el, yüz, diz, sırt, boyun, ayak ve dirseklerde görülür.

Sedef Hastalığı Neden Olur?

Sedef hastalığının başlıca sebebi genetik yatkınlık olmakla birlikte kesin olarak nelerin tetiklediği bilinmemektedir. Cilt hücrelerinin normal olan 28 günden daha kısa sürede kendini yenilemesi ile cilt yüzeyinde gümüşi pulların ve kaşıntı oluşması sedef hastalığının en belirgin özelliğidir. Aile öyküsünde sedef hastalığı bulunmayan kişilerde çevresel faktörler ve hastalıklar etken olabilir. Boğaz enfeksiyonu gibi mikrobik hastalıklar, ovalama, kaşıma, sigara, aşırı alkol tüketimi, aspirin, kortizon, stres, güneş yanığı, deri yüzeyindeki kesikler, sıtma ilaçları, bazı tansiyon ilaçları ve fiziksel ya da duygusal travmalar sedef hastalığının tetiklenmesine sebep olabilir. Farklı sebeplerden ortaya çıkabilen sedef hastalığının en bilinen tetikleyicisi psikolojik travmalardır. Bunlar:

Anne ve çocuk arasındaki iletişim bozukluğu

• Aşırı stres
• Ani şoklar
• Sıkıntı
• Gerginlik sevgi eksikliği

şeklinde sayılabilir. Genetik yatkınlık hastalığın sebeplerinden olsa da aile içinde her bireyde görülmez. Her dört kişiden birinde görülen sedef hastalığını etkileyen faktör sonucu lezyonlar görülebilir. Bu lezyonlar Koebner fenomeni olarak adlandırılır.

Sedef Hastalığının Belirtileri Nedir?

Farklı türleri bulunan sedef hastalığı, hastanın sahip olduğu sedef türüne göre değişiklik gösterir. Eklem bölgelerinde daha sık rastlanan sedef genital bölge, saç dipleri, bacak, ayak ve avuç içlerinde ortaya çıkabilir. Belirtileri şunlardır:

• Deride kızarık lekeler, kaşıntı, pullanma, kabuklanma ve deri döküntüleri oluşabilir.
• Eklemlerde oluşan sedef oluştuğu bölgede sedef romatizmasına bağlı olarak şişliklere ağrıya ve kızarıklığa sebep olabilir.
• Tırnaklarda kalınlaşma, sarı renk oluşumu, çukurluklar görülebilir.
• Tırnak kenarlarında şişme ve kızarıklıklara neden olabilir.
• Sedef hastalığına sahip olan kişilerde diyabet, obezite ve kalp damar hastalıkları görülebilir.
• Cilt yüzeyinin kurumasına, kaşınmasına, kanamalara ve yanma hissine sebep olabilir.
• Saç derisinde oluşan sedef hastalığı saçların dökülmesine yol açabilir.
• Cildin çatlamasına ve yaraların oluşmasına ve ufak darbelerde dahi kanamalara sebep olabilir.

Sedef Hastalığı Çeşitleri

Sedef hastalığı beş ayrı şekilde görülebilir.

Plak Sedef Hastalığı:

En yaygın görülen sedef hastalığı çeşididir. Dirsek, diz, saç derisi ve sırtın alt bölgesinde görülebilir.

Guttat Sedef Hastalığı:

Bakteriyel bir enfeksiyon sonucunda görülebilir. Çocuklar ve genç yetişkinler etkilenebilir. Kol ya da bacaklarda pullanma şekilde görülür.

Ters Sedef Hastalığı:

Mantar enfeksiyonlarının tetiklediği sedef kasık bölgesi, kalça ve göğüslerde terleme ya da sürtünme ile ortaya çıkabilir.

Tırnak Sedef Hastalığı:

El ve ayak tırnaklarında gözle görülür çukurlar oluşturabilir. Tırnaklarda renk değişimi ve farklı büyüme şekillerine sebep olabilir. Tırnağın yerinden ayrılması (onikoliz) görülebilir.

Püstüler Sedef Hastalığı:

Avuç içleri ya da ayak tabanlarında görülen nadir sedef türüdür. İrin içeren lezyonlar oluşabilir.

Psoriatik Artrit:

Eklemlerde şişlik ve ağrılara sebep olabilir.

Eritrodermik Sedef Hastalığı:

Vücudun her yerinde kızarıklık ve yanma hissi oluşturan en nadir görülen sedef türüdür.